ฉีชวนอ๋องถามเมิ่งจื่อว่า จะต้องมีคุณสมบัติอย่างไรจึงจะเป็นจอมราชันย์ได้?
เมิ่งจื่อตอบว่า ขอให้มีความสามารถคุ้มครองประชาชนได้ก็ใช้ได้แล้ว ฉีชวนอ๋องถามว่า อย่างข้าพเจ้าสามารถคุ้มครองประชาชนได้หรือไม่?
เมิ่งจื่อตอบว่า ได้
ฉีชวนอ๋องถามว่า ท่านทราบได้อย่างไรว่าข้าพเจ้าสามารถคุ้มครองประชาชนได้
เมิ่งจื่อกล่าวว่า ท่านอำมาตย์หูเหอเคยเล่าให้ฟังว่า วันหนึ่งท่านอ๋องประทับอยู่ ณ ตำหนัก เห็นคนเดินจูงวัวผ่านหน้าตำหนักจึงถามว่า ” จะจูงวัวไปไหน?” คนจูงวัวตอบว่า “จะนำไปฆ่าสังเวยระฆังใหม่” ท่านอ๋องตอบว่า “ปล่อยมันไปเถอะ ข้าพเจ้าทนเห็นมันตัวสั่นเพราะความกลัวไม่ได้ ราวกับรู้ว่าจะถูกนำไปสู่แดนประหาร ทั้งๆที่ไม่มีความผิด” ไม่ทราบว่าเรื่องที่ข้าพเจ้าเล่านี้เป็นความจริงหรือไม่?
ฉีชวนอ๋องตอบว่า เป็นความจริง
เมิ่งจื่อกล่าวว่า “อันเมตตาจิตนี้ก็เพียงพอที่จะทำให้ท่านอ๋องเป็นจอมราชันได้แล้ว”
ฉีชวนอ๋องถามว่า เมตตาจิตจะสร้างจอมราชันได้อย่างไรเล่า?
เมิ่งจื่อกล่าวว่า หากมีใครสักคนบอกท่านอ๋องว่า “ข้าพเจ้ามีกำลังมหาศาลยกของหนักสามพันชั่งได้ แต่หยิบขนนกอันเดียวไม่ขึ้น ข้าพเจ้ามีตาแหลมคมมองเห็นปุยขนนกฤดูใบไม้ร่วงได้ แต่มองไม่เห็นฟืนเต็มคันรถ ” ท่านอ๋องจะเชื่อหรือไม่?
ฉีชวนอ๋องตอบว่า ไม่เชื่อแน่นอน
เมิ่งจื่อสาธยายต่อว่า ท่านอ๋องมีบุญญาธิการเหลือล้น พอที่จะแผ่บุญแผ่คุณให้แม้กระทั่งเดียรัจฉาน แต่กลับแผ่ไม่ถึงประชาชน นี่เป็นเพราะอะไรเล่า? การที่หยิบขนนกอันเดียวไม่ขึ้น เป็นเพราะเขาไม่ยอมออกแรงนั่นเอง การที่มองไม่เห็นฟืนเต็มคันรถ เป็นเพราะเขาไม่ยอมมองเอง
การที่ประชาชนไม่ได้รับการคุ้มครองจากท่านอ๋อง เป็นเพราะท่านอ๋องไม่ยอมให้บุญญาธิการที่มีอยู่เปี่ยมล้นนั่นเอง ดังนั้น การที่ท่านไม่ได้เป็นจอมราชัน เพราะไม่ยอมทำให้เป็นจอมราชันต่างหาก หาใช่ทำไม่ได้ไม่
ฉีชวนอ๋องถามว่า ที่ไม่ยอมทำ กับทำไม่ได้ต่างกันอย่างไร?
เมิ่งจื่อชี้แจงว่า หากให้หอบเขาไท่ซานกระโดดข้ามทะเลเป๋ยไห่ ท่านบอกว่า “ทำไม่ได้” อย่างนี้เรียกว่า “ทำไม่ได้” จริงๆ แต่หากให้คารวะท่านผู้อาวุโส ท่านบอกว่า “ข้าพเจ้าทำไม่ได้” อย่างนี้ต้องเรียกว่า ไม่ยอมทำ หาใช่ทำไม่ได้ไม่
ดังนั้น การที่ท่านอ๋องไม่ได้เป็นจอมราชันนั้น มิใช่ให้หอบเขาไท่ซานกระโดข้ามทะเลเป๋ยไห่ แต่เป็นแบบให้คารวะผู้อาวุโสต่างหาก
ขอแต่เพียงให้มีสัมมาคารวะต่อผู้อาวุโสของตน และแผ่สัมมาคารวะไปยังผู้อาวุโสของผู้อื่นด้วย ให้รักถนอมผู้เยาว์ของตน แต่แผ่ความรักถนอมไปยังผู้เยาว์ของผู้อื่นด้วยเช่นนี้ ท่านอ๋องก็จะปกครองแผ่นดินให้ร่มเย็นเป็นสุขได้ง่ายดายดุจหมุนลูกหินบนฝ่ามือ ฉะนั้น ปัจจุบันท่านอ๋องมีบุญญาธิการเหลือล้น พอที่จะแผ่บุญแผ่คุณให้หด้แม้กระทั่งเดียรัจฉาน แต่กลับไม่ได้แผ่บุญแผ่คุณไปถึงประชาชน นี่เป็นเพราะอะไรเล่า?
ใช้ตาชั่งชั่งจึงรู้ความหนักเบาของวัตถุ ใช้ไม้วัดจึงรู้ความสั้นยาวของวัตถุ สรรพสิ่งล้วนเป็นเช่นนี้ ใจมนุษย์ยิ่งสำคัญกว่า ขอให้ท่านชั่งใจให้ดีเถิด
ชนะสิ่งใดเล่าจะเท่าชนะใจตน ไม่มีใครสามารถเปลี่ยนแปลงตัวเราเองได้เท่ากับตัวเราเอง
