คนในบ้านทำผิด ไม่ควรโกรธเกรี้ยว ไม่ควรปล่อยไปง่ายๆ
แม้ยากจะเอ่ยปาก ก็หาเรื่องอื่นมาเปรียบเทียบ
วันนี้ยังไม่สำนึก วันหน้าค่อยตักเตือนอีก
เหมือนหนึ่งลมใบไม้ผลิละลายความหนาว
เหมือนดังไออุ่นละลายน้ำแข็ง
จึงจะเป็นตัวอย่างในครอบครัว
หลิวควนเลี้ยงแขก
ในสมัยราชวงศ์ฮั่น มีชายคนหนึ่งชื่อ หลิวควน มีจิตใจกว้างขวางโอบอ้อมอารี มีท่าทีอ่อนโยนละมุนละม่อม ท่าทีต่อคนใช้ในบ้านก็ดีแสนดี
มีอยู่วันหนึ่ง เขาได้เชิญแขกมาเลี้ยงอาหารในบ้าน รับประทานไปได้พักหนึ่งเหล้าก็หมด เขาจึงได้ใช้ให้คมใช้ออกไปซื้อเหล้า แต่รอไปรอไปจนกระทั่งรับประทานอาหารจนหมด คนใช้ที่เขาได้ให้ไปซื้อเหล้าก็เพิ่งกลับมา พร้อมอาการคล้ายคนเมา ที่แท้แล้ว คนใช้ของเขาไม่ได้ไปไถลที่ไหน เพราะเมื่อไปถึงร้านเหล้าแล้วได้กลิ่นของเหล้าที่มันหอมหวนชวนดื่ม เขาก็ลืมคำสั่งของผู้เป็นนายเสียสนิท แทนที่จะซื้อเหล้าแล้วนำกลับไปแต่เขากลับซื้อแล้วนั่งลงดื่มแทน
แขกของหลิวเห็นคนใช้ของหลิวควนเมากลับมาก็รู้สึกโกรธมาก เขาจึงด่าคนใช้ของหลิวควนอย่างเสียๆหายๆไม่มีชิ้นดี คนใช้ซึ่งเมาแอ๋อยู่แทนที่จะสำนึกผิด แต่กลับแสดงท่าทีโมโห สะบัดก้นหันหลังเดินกลับห้องของตน ปิดประตูเสียงดังโครมใหญ่แล้วก็ล้มตัวลงนอน
เมื่อเวลาผ่านไปได้อีกครู่ใหญ่ งานเลี้ยงก็ถึงกำหนดเลิกรา เมื่อส่งแขกคนสุดท้ายเสร็จสิ้นแล้ว หลิวควนก็ได้บอกคนรับใช้อีกคนให้ไปตามคนรับใช้ที่ใช้ให้ไปซื้อเหล้านั้นมา เมื่อเขามาถึงหลิวควนก็ได้พูดกับคนใช้ของเขาอย่างละมุนละม่อมว่า”เจ้าโกรธแล้วใช่ไหม? เรื่องเล็กน้อยแค่นี้อย่าไปถือสาอะไรเลย” คนใช้ซึ่งในตอนนี้ได้สร่างเมาแล้วได้ฟังเจ้านายพูดดังนั้นก็ได้สติและรู้สึกอับอายเป็นกำลัง นับแต่นั้นมาเขาก็เลิกนิสัยชอบสุรายาเมาไปเลย
ในเช้าของวันหนึ่ง หลิวควนสวมเสื้อผ้าเรียบร้อยแล้ว เตรียมที่จะออกจากบ้าน ก็มีสาวใช้คนหนึ่ง ถือแกงร้อนๆเดินอออกจากห้องครัวอย่างเร่งรีบ ด้วยความที่ไม่ระวังนางจึงชนเข้ากับหลิวควนอย่างเต็มที่ แกงที่ถือมานั้นหกรดเสื้อผ้าหลิวควนเปรอะเปื้อนไปหมด หลิวควนตกใจอย่างมาก แต่ไม่ได้คำนึงถึงความสกปรกบนตัว กลับรีบถามสาวใช้ว่า “เจ้าถูกแกงร้อนลวกเอาได้รับบาดเจ็บหรือเปล่า?”
คนที่มีใจคอกว้างขวาง จิตใจมีแต่โอบอ้อมอารีเช่นนี้ จึงไม่ใช่เรื่องแปลกเลยที่ภายในครอบครัวของเขา เต็มไปด้วยบรรยากาศแห่งความปรองดองและสงบสุข
เพราะฉะนั้น “ภาษิตรากผัก” จึงบอกแก่เราว่า
“คนในบ้านกระทำผิดเล็กๆน้อยๆ ก็อย่าโมโหฉุนเฉียวในทันทีทันใด จะต้องตักเตือนเขาอย่างอ้อมค้อมละมุนละม่อม เหมือนดั่งลมฤดุใบไม้ผลิพัดผ่านผิวพื้นแม่น้ำลำธารซึ่งจับเป็นน้ำแข็ง เหมือนลมอุ่นซึ่งละลายหิมะที่จับเป็นก้อนหนา ภายใต้การทะนุถนอมกล่อมเกลาเช่นนี้ ก็จะทำให้ผู้กระทำผิด ปรับเปลี่ยนแก้ไขตัวเองใหม่ซักวันหนึ่ง”
ส่วนตัว
เรื่องราวของหลิวควนนี่เวลาจะใช้ต้องนำไปใช้ให้ถูกคนนะครับ โดยเฉพาะถ้าใช้กับคนใช้ในบ้านเมืองเรา เพราะเท่าที่ผ่านมา ผมเองก็มักจะได้ยิน ได้รับรู้เรื่องราวระหว่างนายจ้างกับลูกจ้างมามากมาย และทุกครั้งมันก็นำความแปลกใจมาให้ผมว่า ทำไม?คนใช้ในบ้านเมืองของเรานี้ เราต้องเป็นนายจ้างชนิดหน้าเลือด ไร้แล้งน้ำใจ เหมือนนายจ้างในนิยายน้ำไม่ค่อยสะอาด ทำไมเราต้องเป็นนายจ้างชนิดด่าเช้า ด่าเย็น ไอ้โน่นนิด ไอ้นี่หน่อยก็ไม่ได้ ไม่ให้ ถ้าเป็็นนายจ้างแบบนี้รับรองลูกจ้างอยู่ยาว แต่ถ้าเราเป็นนายจ้างแบบหลิวควน ก็เตรียมตัวเถอะ คนใช้จะอยู่กับเราได้ไม่นาน ซ้ำร้ายบางครั้งบางคนพวกจะยกเค้าเราเอาด้วย ความนี้เป็นเรื่องที่ผมเองก็งง กับคนใช้ในประเทศนี้เหมือนกันครับ
