บทประพันธ์เขียนได้สุดยอด
หาใช่เรื่องพิสดาร
เพียงแต่พอเหมาะพอควร
คุณธรรมของคนขึ้นถึงสุดยอด
ก็หาใช่เรื่องแปลก
เพียงเพราะควรจะเห็นเช่นนั้น
จิตรกรวาดวงกลม
มีนักเขียนลายมือคนหนึ่ง เขาใคร่อยากได้ตำแหน่ง”หนึ่งในแผ่นดิน” จึงได้ฝึกใช้พู่กันวาดวงกลมด้วยความพยายาม สำหรับวงกลม ทุกๆคนก็สามารถวาดได้ แต่การที่จะใช้พู่กันวาดให้ได้เส้นหนาบางขนาดเดียวกันทั้งวง และกลมได้อย่างไม่มีที่ติ ก็ไม่ใช่เรื่องที่จะทำได้ง่ายนัก
เขาได้ฝึกฝนด้วยความอดทนนานถึงปีกว่า วันหนึ่ง เขาเห็นว่าวงกลมที่เขาฝึกวาดมานั้นพอใช้ได้แล้ว เขาก็นำพู่กันของเขาติดตัวออกไป ท้าทายกับนักเขียนลายมือซึ่งเป็น”หนึ่งในแผ่นดิน” ให้มาประลองฝีมือกัน โดยเขาเป็นคนลงมือเริ่มต้นวาดก่อน นักเขียนลายมือ”หนึ่งในแผ่นดิน” เห็นวงกลมที่นักเขียนลายมือผู้ท้าชิงวาดอยู่บนกระดาษแล้ว สีหน้าก็เปลี่ยนไปทันที รีบวางพู่กันในมือลง ยกตำแหน่ง”หนึ่งในแผ่นดิน” มอบให้กับผู้ท้าชิงอย่างไม่มีเงื่อนไข
คนอย่างเราท่านทั้งหลาย เมื่อเห็นวงกลมที่นักเขียนลายมือผู้ท้าชิงวาดออกมาแล้ว อาจจะรู้สึกว่ามันเป็นธรรมดาสามัญเหลือเกิน ไม่มีอะไรแปลก แต่มันกลับเป็นผลสำเร็จของเขาที่ใช้เวลาฝึกฝนอย่างตั้งใจมานานถึงปีกว่า เพราะฉะนั้นจึงกล่าวกันว่า สิ่งที่ดี สมบูรณ์และงดงามที่สุด มักเป็นสิ่งที่ธรรมดาสามัญที่สุด
บทประพันธ์ก็เช่นเดียวกัน บทประพันธ์ที่ดีที่สุดก็คือเป็นธรรมชาติที่สุด ที่อ่านเข้าใจง่ายที่สุด เหมือนดังอมตะนิยายเรื่อง”ซ้องกั๋ง”ที่เขียนถึงวีรบุรุษ 108 คนแห่งภูเขาเหลียงซาน เหมือนดั่งเรื่อง “ไซอิ๋ว” ที่มีซึงหงอคง ตือโป๊ยก่าย ซัวเจ๋ง คุ้มครองพระถังซัมจั๋งไปแสวงหาพระคัมภีร์ทางตะวันตก ซึ่งล้วนแต่เป็นธรรมชาติที่น่าอ่านทั้งสิ้น เมื่อเราได้อ่านนิทานเหล่านี้ ก็จะหัวเราะและร้องไห้ไปกับตัวละครในหนังสือด้วย
“ภาษิตรากผัก” บอกกับเราว่า
“เมื่อคุณธรรมความประพฤติของคนเรา ฝึกจนถึงขั้นสมบูรณ์ที่สุดแล้ว พฤติการณ์ของเขาก็มิได้มีอะไรแตกต่างกับคนธรรมดาสามัญเลย ก็เหมือนกับวงกลมที่สมบูรณ์วงหนึ่ง หรือบทประพันธ์ที่สร้างความประทับใจแก้ผู้คนทั้งหลายบทหนึ่ง ซึ่งเป็นธรรมดาวสามัญที่สุด โดยไม่มีอะไรแปลกปลอมพิเศษพิสดารเลยซักนิดเดียว”
